NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
101 - (2452) حدثنا
محمود بن
غيلان، أبو
أحمد. حدثنا
الفضل بن موسى
السيناني.
أخبرنا طلحة
بن يحيى بن
طلحة عن عائشة
بنت طلحة، عن
عائشة أم
المؤمنين قالت:
قال
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
"أسرعكن
لحاقا بي،
أطولكن يدا".
قالت: فكن
يتطاولن
أيتهن أطول
يدا.
قالت: فكانت
أطولنا يدا
زينب. لأنها
كانت تعمل
بيدها وتصدق.
[ش
(فكانت أطولنا
يدا زينب)
معنى الحديث
أنهن ظنن أن
المراد بطول
اليد
الحقيقية. وهي
الجارحة. فكن
يذرعن أيديهن
بقصبة. فكانت
سودة أطولهن
جارحة. وكانت
زينب أطولهن
يدا في الصدقة
وفعل الخير.
فماتت زينب
أولهن. فعلموا
أن المراد طول
اليد في
الصدقة
والجود.
قال أهل
اللغة: فلان
طويل اليد
وطويل الباع،
إذ كان سمحا
جوادا. وضده
قصير اليد
والباع، وجعد
الأنامل. ووقع
هذا الحديث في
كتاب الزكاة
من البخاري
بلفظ متعقد.
يوهم أن
أسرعهن لحاقا
سودة. وهذا
الوهم باطل
بالإجماع].
{101}
Bize Ebû Ahmed Mahmud b.
Gaylân rivayet etti. (Dediki): Bize Fadl b. Musa Es-Sınâni rivayet etti.
(Dediki); Bize Talha b. Yahya b. Talha, Âişe binti Talha'dan, o da
Ümmü'l-Mü'minin Âişe'den naklen rivayet etti. Şöyle demiş: Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Sizin bana en çabuk
kavuşacak olanınız, kolu en uzun olanınızdır.» buyurdular,
Âişe demiş ki: Artık
kadınlar hangisinin kolu en uzun olduğunu ölçüyorlardı. Kolu en uzun olanımız
da Zeyneb idi. Çünkü Zeyneb eliyle çalışır ve sadaka verirdi.
İzah:
Bu hadisi Buhâri ile
Nesâi «Kitâbu'z-Zekât'da tahric etmişlerdir.
Buhâri 'nin rivayetinde
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in zevcelerinden bazılarının ona : Bizim
hangimiz sana önce kavuşacak? diye sordukları, onun da:
«Kolu en uzun
olanınız...» cevabını verdiği, sonra bir kamışla birbirlerinin kollarını
ölçtükleri ve neticede Şevde binti Sem'a'nın en uzun kollu çıktığı
bildirilmektedir. Fakat Nevevi, Hz. Sevde'nin burada bir vehm olarak
yanlışlıkla zikredildiğini, bunun brlicma bâtıl olduğunu söylemiştir. Yine
Nevevi'nin beyânına göre Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'ın
kendisinden sonra hayatta kalan zevcelerinden ilk vefat edeni Hz. Zeyneb'dir.
Babımızın hadisinden de anlaşıldiğı vecihle kıssanın sahibi odur. Ezvac-ı
Tâhirat Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in sözünü hakiki mânâya
hamlederek birbirlerinin kollarını kamışla ölçmüşler. Hz. Sevde'nin kolları
hepsinden uzun gelmiştir. Halbuki Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in
muradı azanın uzunluğu değil, sadaka vermektir. Bu hususta kolu en uzun olan
ise Hz. Zeyneb'dir. Arablar bir kimsenin cömertliğini ifade etmek için filânın
kolu uzundur yahut eli uzundur, derler. Cimriliğini anlatmak için de : Filânın
eli veya kolu kısadır tâbirini kullanırlar. Lisânımızda eli uzundur tâbiri,
hırsızlık eder mânâsında kullanılır. Cömertliğini anlatmak için biz «Filânın
eli açıktır», cimriliği için de «Eli sıkıdır» gibi tâbirler kullanırız.
Filhakika Zeyneb binti
Cahş (Radiyallahu anha) el işleri yapar, kazandığını Allah yolunda tasadduk
ederdi. Bu husûsda Ezvâc-ı Tâhirat içerisinde temayüz etmişti. Nitekim
hepsinden evvel o vefat etmiş, bu suretle Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem)'in bu mucizesi de anlaşılmıştır.